گزارش هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی

به گزارش خبرگزاری مهر، هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» ۲۹بهمن۱۳۹۹ در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد.

این همایش که معتبرترین رویداد اقتصاد مقاومتی در کشور است، توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی به عنوان دبیرخانه همایش و کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس شورای اسلامی با همکاری دیگر نهادها از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس و برخی دستگاه‌های دولتی برگزار می‌شود.

سخنرانان اصلی هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی

سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر حمید زادبوم رئیس سازمان توسعه تجارت و دکتر مهدی غضنفری عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، سخنرانان افتتاحیه هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی هستند.

همچنین در این همایش سه نشست تخصصی با موضوعات «ظرفیت‌های تغییر شرکای تجاری به سمت کشورهای منطقه»، «سازوکارهای مالی مستقل از نظام دلاری در تجارت منطقه‌ای» و «فرصت‌های توسعه تعاملات اقتصادی با کشورهای محور مقاومت» برگزار می‌شود که با ارائه مقالات برتر و بحث و بررسی کارشناسی موضوعات همراه است.

در این گزارش به مهمتریم مباحثی که مطرح و مورد گفتگو قرار گرفت خواهیم پرداخت.

هشدار جلیلی نسبت به تحرکات دشمن در حذف ظرفیت های رقابتی ایران

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نسبت به برخی تحرکات دشمنان در حذف ظرفیت های رقابتی ترانزیتی، انرژی و پتروشیمی ایران هشدار داد.

ه گزارش خبرنگار مهر، سعید جلیلی صبح امروز در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در دانشگاه علم و صنعت با اشاره به روند هشت ساله برگزاری این همایش گفت: برگزاری مداوم همایش اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد اگر در یک راهبرد متمرکز باشیم می‌توانیم به موفقیت بیشتری دست یابیم.

وی افزود: برخی در واکنش به اصطلاح اقتصاد مقاومتی عنوان می‌کنند که امروز دنیای روابط خارجی است و نمی‌توان بدون رابطه با کشورها پیشرفت کرد. اتفاقاً این حرف درستی است و منافاتی با اقتصاد مقاومتی ندارد چرا که یک روی دیگر اقتصاد مقاومتی تعامل سازنده با کشورهاست. اگر می‌خواهیم جهش تولید داشته باشیم لازمه آن صادرات است که برای داشتن صادرات باید تعامل سازنده با دنیا داشته باشیم.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: این نکته که چه اشتراکاتی با دیگر کشورها داریم و روی این اشتراکات سرمایه گذاری کنیم تا تبدیل به فرصت شود، نکته مهمی است. چون دشمن تمام تلاش خود را می‌کند تا ما تحریم شویم و با دیگر کشورها تعامل نداشته باشیم.

جلیلی اظهار داشت: یکی دیگر از اهرم‌های مورد استفاده دشمن آن است که به موازات خط تحریمی که دارد، در عرصه تعاملات جمهوری اسلامی نیز حرکت‌هایی در بستر اقتصاد انجام دهد تا فرصت‌های اقتصادی ما را تخلیه کند ولی وظیفه ما این است که حرکات دشمن را شناسایی کرده و تمهیدات لازم را برای مقابله با آن بیندیشیم تا تحریم‌ها خنثی و بی اثر شود.

وی ادامه داد: یکی از بسترهای تعامل با دیگر کشورها خصوصاً منطقه و علی الخصوص همسایگان، داشتن روابط اقتصادی با آنهاست تا تحریم‌ها را بی اثر کند. عرصه سیاست خارجی در حوزه اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی، عرصه‌ای از تعامل‌ها و تقابل‌ها است و طیف گسترده‌ای از کشورها را شامل می‌شود.

جلیلی خاطرنشان کرد: ده‌ها کشور داریم که می‌توانند اختلافات و اشتراکات گسترده‌ای با ما داشته باشند و فرصت‌های زیادی برای تعامل با ما ایجاد می‌شود. در عرصه دیپلماسی اقتصادی ممکن است دشمن نداشته باشیم اما رقابت وجود دارد. ممکن است کشوری دوست ما باشد اما این دوستی به این معنا نیست که منافع اقتصادی را معطل ما بگذارد. ممکن است اولویت آن کشور ایران باشد اما اگر ایران وارد بازار این کشور نشود، آنها هم معطل ما نخواهند ماند.

وی افزود: اگر ظرفیت‌های رقابتی را تقویت نکنیم به این معنی نیست که این صحنه خالی بماند و از رقبای دیگر استفاده خواهد کرد. حال اگر رقیب شما دشمن تان هم باشد که در مقام استفاده بیشتر و سوءاستفاده وارد این عرصه می‌شود.

تحرکات منطقه‌ای برای حذف ظرفیت‌های اقتصادی ایران

وی در ادامه به برخی تحرکات منطقه برای کاهش وضعیت رقابتی ایران اشاره و تصریح کرد: آنچه از این تحرکات می‌بینیم، این است که دشمن در حال افزایش شتاب اجرای این تحرکات است و اگر ما از مزیت‌های خود استفاده نکنیم، از آنها جا می‌مانیم.

جلیلی گفت: به عنوان مثال ما وضعیت‌های نسبی در بخش نفت و گاز، انرژی و حمل و نقل داریم که شرایط مناسبی را برای ما ایجاد کرده است که اگر از آنها استفاده کنیم، تحریم‌ها خنثی می‌شود و اگر استفاده نکنیم دشمن در اعمال فشار خود موفق خواهد شد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: در حوزه حمل و نقل ترانزیتی ما در کریدور شمال و جنوب و شرق به غرب دنیا قرار داریم. همچنین جایگاه خوبی در جنوب شرق آسیا داریم. اگر کریدورهای دوغارون -جلفا، بندرعباس- آستارا و سرخس- چابهار شکل بگیرد، فرصت‌هایی در این سه کریدور وجود دارد که طبق محاسبات کارشناسان امکان جابجایی ۵۰ میلیون تن کالا با درآمد ۴ میلیارد دلاری در سال وجود دارد که می‌تواند به سه برابر آن هم افزایش یابد و سالانه ۱۵۰ میلیون تن کالا با درآمد ۱۲ میلیارد دلاری به دست آوریم.

وی افزود: اما در این منطقه در اطراف ما حرکت‌هایی در حال شکل گیری است و خطوط موازی ترانزیتی ایجاد می‌شود تا وضعیت ترانزیتی ایران را خنثی کند. کریدور چین- آسیای میانه- دریای خزر- قفقاز- ترکیه- اروپا در حال شکل گیری است. توافق نامه‌هایی در این عرصه امضا شده و کشورهای مختلف درباره آن مذاکره داشته اند. همچنین در ادامه این مسیر از اوکراین تا لهستان خط دیگری در حال احداث است تا مسیر ترانزیتی ایران بی خاصیت شود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به یکی دیگر از تحرکات حذف وضعیت ترانزیتی ایران اشاره و تصریح کرد: ما باید مسیر چابهار- سرخس به آسیای میانه را هرچه سریع‌تر احداث کنیم چون مسیر ریلی گوادر -کابل – مزارشریف – تاشکند به سمت دریای خزر و اروپا در حال شکل گیری است. بنابراین عرصه ترانزیت، عرصه‌ای نیست که خالی بماند بلکه عرصه رقابت هاست.

جلیلی گفت: علاوه بر مسیرهایی که در شمال ایران در حال شکل گیری است، در جنوب ایران نیز مسیرهای دیگری دشمنان در حال احداث هستند تا اهمیت تنگه هرمز برای عبور انرژی از آن را کاهش دهند. در جنوب خلیج فارس، مسیرهای ریلی میان بحرین، عمان و عربستان به سمت دریای سرخ در حال شکل گیری است.

وی بیان کرد: در عراق نیز خطوط لوله گسترده انتقال نفت در حال ایجاد است تا وضعیت حمل و نقلی ایران کاهش یابد.

وضعیت رقابتی صادرات گاز

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنان خود درباره وضعیت صادرات گاز ایران، گفت: ما دومین ذخایر گاز را داریم اما هفدهمین کشور صادر کننده گاز هستیم. در حال حاضر ۵ میلیارد مترمکعب صادر می‌کنیم که می‌تواند تا ۱۳ میلیارد مترمکعب با شرایط موجود افزایش یابد.

وی افزود: خطوط موازی انتقال لوله گاز در اطراف ما در حال کارگذاری است تا فرصت‌های صادرات گاز ما کاهش یابد. به عنوان مثال پروژه تاپی از هند به پاکستان و سپس به افغانستان، ترکمنستان، دریای خزر، گرجستان، ترکیه و اروپا برای انتقال گاز در حال اجرا است. ممکن است بسیاری از این طرح‌ها هنوز موفق نشده باشد اما ما باید وضعیت‌های خود را تقویت کنیم.

مزیت رقابتی تولید برق

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: در کشور ما در برخی از فصول سال، ۲۰ گیگابایت ظرفیت مازاد تولید برق داریم. اگر تنها نیمی از آن صادر شود که با احتساب هر کیلووات معادل ۱۰ سنت، می‌توانیم ساعتی یک میلیون دلار و در ۶ ماه دو میلیارد دلار درآمد داشته باشیم. همچنین با توجه به بالابودن ذخایر گاز می‌توانیم گاز را به برق تبدیل کرده و برق را صادر کنیم اما اینگونه نیست کشورهای دیگر منتظر ما بمانند تا به آنها برق بدهیم.

جلیلی گفت: افغانستان و عراق وارد کننده برق ایران هستند اما تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که برخی از کشورها، بازار برق عراق را به دست آورند. آمریکا نیز در حال اجرایی کردن طرحی در افغانستان است که این کشور از ما برق نگیرد و از کشورهای آسیای میانه برق به افغانستان صادر شود.

وی با بیان اینکه دشمنان از تعمیق روابط دوستی ایران و عراق ناراحت هستند، تصریح کرد: در حالی که بعد از سقوط صدام بسیاری از کشورهای غربی حاضر به رابطه با عراق نبودند، اما در حال حاضر به عراق می‌گویند به شما برق می‌دهیم به شرط آنکه از ایران وارد نکنید.

وضعیت‌های تولید پتروشیمی ایران

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره وضعیت صادرات پتروشیمی اظهار داشت: بازار محصولات پایین دستی پتروشیمی در منطقه ۱۳۰ میلیارد دلار است در حالی که حداقل تولید ایران در بخش صنایع پایین دستی پتروشیمی ۱۲ میلیون تن است ولی فقط با یک سوم ظرفیت در حال تولید هستیم.

وی افزود: اگر ۱۵ درصد بازار پتروشیمی منطقه را به دست آوریم، درآمد ۲۰ میلیارد دلاری برای کشور در پی خواهد داشت.

استفاده از ظرفیت بازسازی عراق و سوریه

جلیلی درباره وضعیت فعلی عراق و سوریه گفت: این دو کشور پس از پشت سر گذاشتن شرایط جنگی در حال بازسازی گسترده هستند که بازار بزرگی در این کشورها برای ما شکل گرفته است.

وی افزود: اگر امروز گفته می‌شود اقتصاد مقاومتی به معنای یک تعامل گسترده و سازنده با جهان است نباید فقط به چند کشور معدود توجه کنیم. به عنوان مثال صادرات ما به افغانستان در سال ۹۵ که گشایش اقتصادی بود، دو برابر ۲۸ کشور اتحادیه اروپا بود. بنابراین باید فرصت‌ها را شناسایی کنیم.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: دشمن وقتی تحریم می‌کند می‌گوید نفت نفروشید. می‌بینید که بازار پتروشیمی منطقه ۱۳۰ میلیارد دلار است که اگر تقویت شود نیازی به فروش نفت نداریم.

حالا چه باید کرد؟

جلیلی اظهار داشت: اینکه ایران کشوری است که به لحاظ ذخایر، موقعیت استراتژیک، نیروی انسانی تحصیل کرده، شرکت‌های دانش بنیان با فناوری‌های بالا و … است شکی نیست اما به این معنا نیست که دیگر کشورها منتظر ما می‌مانند. می‌بینیم که چند سال تمام ظرفیت کشور را معطل ا ین می‌گذارند که به فلان کنوانسیون ملحق شویم که شاید تأثیر مؤثری هم نداشته باشد اما از ظرفیت‌های صادراتی غافل می‌شویم که می‌تواند در جهش تولید مؤثر باشد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: اینکه دشمن به سراغ گزینه نظامی نمی‌رود این است که مقاومت ما را در هشت سال دید. لذا به سراغ گزینه‌های دیگر از جمله تحریم اقتصادی رفت. اگر ظرفیت‌های اقتصادی خود را تقویت کنیم، گزینه نظامی از دسترس دشمنان خارج خواهد شد.

در همایش اقتصاد مقاومتی مطرح شد؛

بازار ۱۱۰۰ میلیارد دلاری صادرات به همسایگان

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: بر اساس پژوهش های ما کشورهای همسایه تا ۱۱۰۰ میلیارد دلار ظرفیت صادرات دارند که می توانیم ۲۰ درصد این بازار را در اختیار بگیریم.
به گزارش خبرنگار مهر، حمید زادبوم صبح امروز در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی درباره صادرات به کشورهای همسایه گفت: در سال ۲۰۱۹ در مؤسسه مطالعات بازرگانی، پژوهشی داشتیم که نشان می‌داد که کشورهای همسایه ما در حوزه واردات تا ۱۱۰۰ میلیارد دلار می‌توانند بازار داشته باشند.

وی افزود: با توجه به فرمایش مقام معظم انقلاب مبنی بر اینکه باید ۲۰ درصد بازار کشورهای همسایه را در اختیار داشته باشیم، این بازار برای ما تا ۲۰۰ هزار دلار ایجاد فرصت می‌کند البته این میزان صادرات به همسایگان نداریم.

رئیس سازمان توسعه تجارت ادامه داد: در این چند ساله صادرات ما ۴۴ تا ۴۵ میلیارد دلار بوده است البته پتانسیل آن را داریم که این میزان صادرات را افزایش دهیم.

وی افزود: به عبارت دیگر با اتکا به منابع داخلی کشور که کم هم نیست می‌توانیم آنها را به تولید تبدیل کرده و صادر کنیم.

زادبوم تاکید کرد: فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان نگران بازار محصولات خود نباشند بازار آنها همین کشورهای همسایه ماست. چهار کشور عمده واردکننده تا ۱۱۰۰ میلیارد دلار، امارات، ترکیه، روسیه و عربستان است که باید درباره نحوه تعامل با آنها بررسی‌هایی صورت گیرد. بنابراین باید کاری کنیم تجار و صادرکنندگان ما احساس آرامش کنند.

وی ادامه داد: صادرات برق ما به پاکستان ۱۰۰ مگاوات است که آنها علاقه مندند تا ۵۰۰ مگاوات افزایش یابد و ما این ظرفیت را داریم

رئیس سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: توانیر در حال سرمایه گذاری است که صادرات برق به پاکستان را افزایش دهد که این اتفاق به افزایش روابط میان دو کشور کمک می‌کند.

زادبوم گفت: در بحث موافقت نامه ترجیحی با ۶ یا ۷ کشور موافقت نامه ترجیحی امضا کردیم. با سوریه تجارت آزاد داریم، عضو اتحادیه اوراسیا شده ایم، با صربستان وارد مذاکره شده ایم تا تجارت آزاد داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: دستیابی به تجارت آزاد با کشورهای دیگر هوشمندی لازم را می‌طلبد. مثلاً برای ایجاد تجارت آزاد با اوراسیا باید هم امتیاز بدهیم و هم امتیاز بگیریم، دولت و مجلس هم حمایت کنند.

رئیس سازمان توسعه تجارت یادآور شد: با کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان و عراق که روابط اقتصادی ما یک طرفه است نمی‌تواند این وضعیت بلندمدت ادامه داشته باشد، ما در حال حاضر ۳۰ درصد بازار افغانستان و ۲۰ درصد بازار عراق را داریم اما مرتب به ما انتقاد می‌کنند که ما هم باید به شما کالا صادر کنیم از همین رو تعرفه صادرات ۲۰ قلم کالا به افغانستان را صفر در نظر گرفته ایم.

 

وزیر اسبق صمت:

واردات کالاهای لوکس اقدام مخربی است

وزیر اسبق صمت گفت: توجه به آمارهای تجارت ایران با کشورهای همسایه و منطقه نشان از این دارد که در این زمینه بسیار عقب هستیم و از ظرفیت‌ها استفاده نکرده ایم.
به گزارش خبرگزاری مهر، مهدی غضنفری امروز در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی»، یکی از اقدامات ارزشمند اندیشکده اقتصاد مقاومتی را برگزاری همایش‌های سالانه اقتصاد مقاومتی دانست و با تقدیر از موضوع انتخاب شده برای همایش سال جاری گفت: در شرایط تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی اهمیت توسعه تجارت منطقه‌ای افزایش می‌یابد.

ارسال ۷۰ مقاله به کمیته علمی همایش تجارت منطقه‌ای

وزیر اسبق صمت افزود: پس از فراخوان دریافت مقالات که از یک دی ماه انجام شد، از بیش از ۷۰ مقاله ارسالی برای دبیرخانه هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، ۳۶ مقاله در مرحله اول مورد تأیید قرار گرفت و وارد فرآیند بررسی نهایی شد. از این میزان، ۲۸ مقاله به تأیید نهایی کمیته علمی رسید و حد نصاب لازم را کسب نمود.

غضنفری ادامه داد: از دیرباز در مورد تجارت منطقه‌ای صحبت‌های زیادی شده‌است اما در سال‌های اخیر موفقیت‌های قابل توجهی در این حوزه نداشته‌ایم. گفتمان سازی در این موضوع و ایجاد ارتباط میان نخبگان علمی و عملیاتی و تجاری و سیاستگذاران از اهداف اصلی این همایش است. معمولاً مقالات این همایش در اختیار مسئولین قرار می‌گیرد که می‌تواند در جهت بهبود وضعیت تجارت خارجی مورد استفاده قرار گیرد.

برگزاری ۶ پیش نشست برای بررسی ابعاد تجارت منطقه‌ای

وی افزود: ۶ پیش‌نشست تا امروز و به عنوان مقدمه همایش اصلی برگزار شده‌است که گزارش خلاصه‌ای از آن‌ها ارائه می‌شود. اولین پیش نشست درخصوص اهمیت توافقات دوجانبه و چندجانبه تجاری برگزار شد و در آن بر ضرورت حرکت پرسرعت ایران در این مسیر تاکید شد. مهم‌ترین موضوع در نشست دوم فرصت‌های تجارت منطقه‌ای در قالب جاده ابریشم بود. طرحی که توسط چین مطرح شد و چین در قالب آن در پی به دست آوردن جایگاه خود به عنوان اولین قدرت اقتصادی جهان است. کشور ما استفاده بسیار کمی از این طرح نموده‌است که باید در این حوزه کار شود.

وزیر اسبق صنعت معدن و تجارت ادامه داد: در نشست سوم بحث مبادلات مالی تحریم ناپذیر مطرح شد. یکی از فشارهای مهم تحریم‌ها مساله جابجایی پول است. با استفاده از روش‌های نوین مبادلات مالی می‌توان فشار این تحریم‌ها را کاهش داده و تجارت منطقه‌ای را انجام داد. در نشست چهارم و پنجم، به ترتیب به «تجارت با عراق و سوریه» و «تجارت با افغانستان و پاکستان» و ظرفیت‌های این دو حوزه پرداخته شد. ما در مورد عراق ظرفیت‌های زیادی داریم که هنوز فعال نشده‌است و در مورد سوریه نیز عملاً کار خاصی انجام نشده‌است. شهید سلیمانی همواره تاکید بسیاری داشتند بر اهمیت کار اقتصادی در محور مقاومت و حتی دفتر اقتصادی در سوریه تأسیس نمودند. باید تجارت با این کشورها را تسهیل نمود. نشست ششم تجارت منطقه‌ای برق بود که در این حوزه نیز با شناخت ظرفیت‌ها، تقویت زیرساخت‌ها و ایجاد سازوکارهای درست همکاری منطقه‌ای، اقدامات مؤثری را می‌‎توان انجام داد.

تجارت ایران با کشورهای همسایه به مراتب کمتر از ظرفیت‌هاست

غضنفری ادامه داد: توجه به آمارهای تجارت ایران با کشورهای همسایه و منطقه نشان از این دارد که در این زمینه بسار عقب هستیم و از ظرفیت‌ها استفاده نکرده ایم. واردات پاکستان در طول سال ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار است. در این ۵۰ تا ۶۰ میلیارد سهم ما تنها ۵۰۰ میلیون دلار است. این آمار نشان‌دهنده عدم موفقیت حوزه تجارت ما در کار با پاکستان است. در مورد عراق در سال ۲۰۱۹، ۶۰ میلیارد دلار بوده‌است. سهم ما از این تجارت تنها ۶ میلیارد دلار است. اگرچه آمارهای غیررسمی تا ۱۰ میلیارد دلار هم مطرح می‌شود. واردات افغانستان ۷ میلیارد دلار است. سهم ایران از این تجارت ۱.۲ میلیارد دلار است. ما اولین صادرکننده به افغانستان هستیم اما باز هم سهم کمی از بازار افغانستان داریم. بنابراین ما تنها تأمین‌کننده ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز منطقه هستیم که با توجه به موقعیت جغرافیایی و ظرفیت‌های ایران بسیار اندک است.

وی تصریح کرد: با بررسی آمارهای مربوط به سال ۹۲ تا ۹۸ می‌توان دریافت که از سال ۹۶ تا به امروز، صادرات ما به کشورهای همسایه در مقایسه با سایر کشورها فزونی پیدا کرده‌است. به این معنی که ما به سمت تجارت منطقه‌ای رفته‌ایم. اما از طرفی مجموع صادرات ما به کشورهای جهان کاهش یافته‌است. به عنوان مثال در سال ۹۶، حجم صادرات ما به کشورهای همسایه ۲۳ میلیارد دلار بوده‌است و همین مقدار نیز صادرات فرامنطقه‌ای داشته‌ایم که جمعاً به ۴۶ میلیارد دلار رسیده است. اما این میزان در سال ۹۳ و ۹۴ به بیشینه خود رسیده و تا ۹۹ کاهش یافته‌است. در مورد واردات می‌توان گفت هم از همسایگان واردات کمتری داشته‌ایم و هم از سایرین. در بهترین حالت سال ۹۳، ۵۳ و سال ۹۴، ۵۴ میلیارد دلار بوده‌است و در سال‌های بعد به ۴۳ میلیارد دلار کاهش یافته‌است. با جمع نمودن این اعداد می‌توان دریافت که حجم تجارت ما در سال‌های اخیر روند کاهشی داشته‌است.

ظرفیت تجارت منطقه‌ای ایران بیش از دو برابر وضع موجود است

عضو کمیته علمی همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اینکه در توسعه تجارت باید به سمت واردات هم توجه شود گفت: وارداتی که من با آن موافقم و می‌تواند پیشران توسعه کشور باشد، واردات کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه است. واردات کالاهای لوکس و مصرفی اقدام نادرست و مخربی است. باید واردات پشتیبان تولید باشد. واردات در حوزه‌هایی باید انجام شود که بتواند موتور محرک تولید باشد.

وی گفت: در شرایط تحریمی یکی از راهکارهای مؤثر در حفظ اشتغال کشور صادرات است. کشورهای منطقه به لحاظ نزدیکی فرهنگی ملی و زبانی فرصت‌های زیادی دارند که می‌توان از آن‌ها استفاده نمود. دلیل بسیاری از عدم موفقیت‌های ما در تجارت منطقه‌ای مشکلات داخلی ما مانند روندهای معیوب گمرکی، استاندارد پایین تولیدات ما و … است. با رفع موانع به سادگی می‌توان تجارت منطقه‌ای ایران را به دو برابر مقدار فعلی افزایش داد. کشور ترکیه تاکنون در حوزه تجارت منطقه‌ای از ما پیشی گرفته‌است و اگر اقدامات لازم انجام نشود در آینده کشورهای دیگر نیز در رقابت با ما پیروز خواهند شد.

 

 در نشست «ظرفیت‌های تغییر شرکای تجاری به سمت کشورهای منطقه» مطرح شد؛

«منطقه‌گرایی» مسیر افزایش سهم ایران از تجارت جهانی

سفیر اسبق ایران در افغانستان و ایتالیا ضمن انتقاد از عملکرد دولت در زمینه قوانین صادراتی کشور گفت: باید ریال ایران قوی و پر قدرت ظاهر شود و سهم ریال در تبادلات بین‌المللی افزوده شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» صبح امروز در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد. اولین نشست این همایش با عنوان «ظرفیت‌های تغییر شرکای تجاری به سمت کشورهای منطقه»، با حضور محمدامین حاج کاظمیان کار آفرین و صادرکننده نمونه، ابوالفضل ظهره‌وند سفیر اسبق ایران در افغانستان و ایتالیا و میرهادی رهگشای کارشناس ارشد اقتصاد بین الملل، برگزار شد.

قابلیت تغییر مبادی واردات ۴.۳ میلیارد دلار محصولات اساسی کشاورزی

در ابتدای نشست محمدمهدی سروی، از برگزیدگان بخش مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «بررسی تغییر مبادی واردات محصولات اساسی کشاورزی و استفاده از ظرفیت کشورهای منطقه برای بهبود وضعیت تأمین امنیت غذایی» را ارائه کرد. وی ضمن ارائه آمار مربوط به واردات ۱۰ قلم کالای اساسی بخش کشاورزی ایران از جمله ذرت، برنج، گندم، دانه‌های روغنی و روغن، میزان میانگین واردات سالانه این ۱۰ قلم کالا را ۶.۳ میلیارد دلار عنوان کرد و افزود: ایران برنامه مدونی برای تعیین مبادی وارداتی شرکای تجاری خود در بحث واردات کالاهای اساسی کشاورزی ندارد و به همین دلیل هرساله بخش عمده واردات از کشورهای دوردست و با واسطه گری کشورهای اروپایی انجام می‌شود. درعین حال بررسی صادرات کشورهای منطقه نشان می‌دهد قابلیت واردات بیش از ۴ میلیارد دلار از کالاهای اساسی وارداتی ایران از کشورهای منطقه فراهم است.

فرصت‌های مغفول ایران در توسعه تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا

در ادامه هادی غلام‌نیا، دیگر برگزیده مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «تجارت ترجیحی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا؛ قابلیت و فرصت‌ها» را ارائه نمود. بر اساس این ارائه ایران ظرفیت‌های فراوانی در صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارد اما به دلیل مشکلاتی که عمدتاً ریشه داخلی دارد، از این ظرفیت‌ها بهره نبرده است. کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بزرگترین تولیدکنندگان محصولاتی همچون دانه‌های روغنی هستند، اما ایران با وجود تحریم‌ها نیاز خود به این محصولات را از آرژانتین و برزیل و حتی آمریکا تأمین کرده است.

وی ضمن انتقاد از کالاهای انتخاب شده در توافق تجاری با اتحادیه اوراسیا، ادامه داد: در تولید محصولات پزشکی در خاورمیانه در رتبه اول قرار داریم؛ ولیکن تعرفه‌های اعمال شده به کالاهایی تعلق گرفته است که مزیت چندانی برای ایران نداشته است. ضمن اینکه صندوق ضمانت صادرات هیچگونه حمایتی از صادرکنندگان نکرده است. متأسفانه تاکنون هیچ پروژه بزرگ و راهبردی با همسایگان طرح نکرده‌ایم و خط لوله گاز ایران به عراق که سالی ۳.۵ میلیارد دلار برای ایران درآمد داشته است که به برکت حاج قاسم بوده است.

کشورهای همسایه می‌توانند بستر صادرات کالاهای ایرانی باشند

محمدامین حاج کاظمیان کار آفرین و صادرکننده نمونه با بیان این که ما در شرایط جنگ اقتصادی به سر می‌بریم افزود: امروز بحث ایمنی غذایی از امنیت غذایی مهم‌تر است. با پیش فرض شرایط جنگ اقتصادی باید روی ایمنی غذایی متمرکز شد و قوانین و استانداردهای غذایی کشور را بروزرسانی کرد. در حقیقت اگر قرار است مبادی واردات کشور را مدیریت شود باید روی کیفی سازی محصولات و تعیین قوانین و استانداردهای مناسب کار کرد.

این کارآفرین و صادرکننده نمونه گفت: اولاً کشورهای همسایه می‌توانند مبادی صادراتی ما باشند ثانیاً بسیاری از این کشورها از تعرفه‌های ترجیحی برای دنیا برخوردارند و در واقع ما می‌توان ارزش افزوده‌ای در کشورهای منطقه ایجاد کرد. ظرفیت‌های زیادی در کشورهای منطقه وجود دارد که تا حدی هم از آن‌ها استفاده شده اما ظرفیت‌ها به مراتب بیشتر است.

واردات باید پشتوانه تولید و صادرات باشد

ابوالفضل ظهره‌وند، سفیر اسبق ایران در افغانستان و ایتالیا ضمن انتقاد از عملکرد دولت در زمینه قوانین صادراتی کشور عنوان کرد: باید ریال ایران قوی و پر قدرت ظاهر شود و سهم ریال در تبادلات بین‌المللی افزوده شود و در غیر این صورت ممکن است دلار به ۵۰ هزار تومان هم برسد چرا که کشورهایی مانند انگلیس و آمریکا به سمت چاپ بی‌رویه و بدون پشتوانه پول‌های خود نظیر پوند استرلینگ و دلار رفته‌اند. همچنین علاوه بر ضرورت جهانی سازی ریال ضرورت دارد که واردات پشتوانه تولید باشد نه اینکه منجر به تضعیف تولید گردد که این مهم مستلزم یک مدیریت هوشمندانه است.

میرهادی رهگشای کارشناس ارشد اقتصاد بین الملل نیز با اشاره به سهم پایین ایران از تجارت منطقه‌ای و جهانی، با وجود مزیت جغرافیایی، گفت: ایران باید ابتدا برنامه مدونی برای انتخاب هوشمندانه شرکای خود تدارک ببیند و با طراحی یک نظام تعرفه‌گذاری دقیق، کشورهای منطقه را در تأمین نیازهای خود در اولویت قرار دهد. در ادامه نیز لازم است مشکلات پرشمار پیش روی تولید و صادرات در کشور برطرف شود و اقداماتی ازجمله راهکارهای توسعه مبادلات تحریم ناپذیر، توافقات تجاری و گمرکی با کشورهای همسایه، ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقل و در نهایت ایجاد بسترهای تولید مشترک با کشورهای همسایه در دستورکار قرار بگیرد.

وی افزود: آمارهای تجارت کشورهای همسایه نشان از آن دارد که ایران می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز خود را به جای کشورهای دوردست و یا اروپایی، از کشورهای منطقه تأمین کند و در مقابل صادرات کالاهای تولیدی در داخل را به این کشورها افزایش دهد. تجربه دیگر کشورها نشان داده است که مسیر افزایش سهم تجارت ایران از کل تجارت منطقه و تجارت جهانی، به طور حتم از منطقه‌گرایی می‌گذرد.

تولید مشترک با کشورهای منطقه بستر ورودکالای ایرانی به بازار جهانی

یک کارآفرین نمونه گفت: تولید مشترک با کشورهای منطقه بستر ورودکالای ایرانی به بازار جهانی است.
به گزارش خبرگزاری مهر، محمدامین حاج کاظمیان کارآفرین و صادرکننده نمونه امروز در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی، در نشست فرصت‌های توسعه تعاملات اقتصادی با کشورهای محور مقاومت با بیان این که ما در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی به سر می‌بریم گفت: این واقعیتی انکارناپذیر است که باید به آن توجه شود.

روابط تجاری قوی با همسایگان، عامل مقاومت آن‌ها در برابر تحریم‌ها

وی ادامه داد: امروز بحث ایمنی غذایی داریم نه امنیت غذایی. با پیش فرض شرایط جنگ اقتصادی بیاییم روی ایمنی غذایی تمرکز کنیم. آیا ما باید هر نوع محصول وارداتی را مصرف کنیم؟ قوانین و استانداردهای غذایی همواره در جهان در حال بروز رسانی است. اگر قرار است مبادی واردات کشور را مدیریت کنیم باید روی کیفی سازی محصولات و تعیین قوانین و استانداردهای مناسب کار کنیم.

حاج کاظمیان افزود: سوال اینجاست که مدیریت کالاهای وارداتی توسط چه کسی انجام می‌شود. این که ما کالایی را از کشور واسطه‌ای وارد می‌کنیم تدبیر دولت است. هیچ کشوری را در جهان نمی‌توان یافت که روابط خوبی با ایران داشته‌باشد و موافق تحریم نباشد مگر این که دیپلمات‌ها و رایزنان اقتصادی ما بتوانند روابط تجاری قابل قبول و دوجانبه با آن‌ها ایجاد کنند.

تحریم مبادلات مالی را محدود می‌کند نه مبادلات کالایی

وی افزود: چرا در اتاق فکر تصمیم سازان ما کسانی که فعال تجارت خارجی باشند حضور ندارند؟ تحریم مبادلات مالی ما را محدود کرده‌است نه مبادلات کالایی ما را. چرا ما باید هزینه قابل توجهی برای واردات به واسطه کشورهای دیگر بدهیم؟ با استفاده از نظرات صاحب نظران تخصصی می‌توان این مساله را حل نمود. با سپردن واردات به بخش خصوصی به صورت آزاد می‌توان اتفاقات خوبی را رقم زد.

این کارآفرین و صادرکننده نمونه ادامه داد: در مورد کشورهای همسایه تمرکز تنها روی خرید و فروش از کشورهای همسایه است. باید توجه شود کشور همسایه می‌تواند دو نقش حرفه‌ای برای ما ایفا کند. اولاً کشورهای همسایه می‌توانند مبادی صادراتی ما باشند ثانیاً بسیاری از این کشورها از تعرفه‌های ترجیحی برای دنیا برخوردارند. ما می‌توانیم ارزش افزوده‌ای در کشورهای منطقه ایجاد کنیم. ظرفیت‌های زیادی در اطراف ماست و الان هم تا حدی از آن‌ها استفاده می‌کنیم اما ظرفیت‌ها بسیار بیشتر است.

وی ادامه داد: نباید از شهادت سردار سلیمانی راحت بگذریم. ما یک قهرمان ملی را از دست داده‌ایم ولی تنها به عنوان یک سردار نظامی از او یاد می‌کنیم. باید از راهی که ایشان باز کرد استفاده کنیم. ما صادرکننده‌ها راه‌ها را یاد گرفته‌ایم. اصلًا تحریم نمی‌تواند ما را متوقف کند. مشکل عمده ما در حمل و نقل و زیرساخت‌های حمل و نقل است.

دانش اقتصادی باید به ارزآوری یا جلوگیری از خروج ارز منجر شود

وی ادامه داد: وقتی صحبت از صادرات می‌کنیم، باید بدانیم تعریفمان از صادرات چیست. صادرات باید منصفانه و پایدار باشد. ما قرار نیست هر کالایی را صادر کنیم. قرار نیست کالاهای مورد نیاز خود را صادر کنیم. توافقات اوراسیا منعقد شد اما برای صادرکنندگان چه فایده‌ای داشت؟ نرخ ارز سامانه نیما بعضی وقت‌ها تا ۲۰ درصد کمتر از قیمت بازار است. اولین چالش یک صادرکننده برای صادرات به حوزه اوراسیا مساله پرداخت است. همه دنیا دارند از صادرات حمایت می‌کنند. البته من نمی‌گویم صادرکنندگان باید از دولت درخواست کمک کنند ولی این را بدانیم که دولت هیچ حمایتی از صادرات نکرده‌است.

وی در پایان گفت: دانشی که به ارز آوری یا ممانعت از خروج ارز منجر نشود دانش نیست. مهم‌ترین و کلیدی ترین طرح کلان محرومیت زدایی، خلق زنجیره ارزش یک کالا یا خدمت در کشور است. مگر در شرایط تحریم می‌توان با نام ساخت ایران محصول ایرانی را صادر نمود؟ نباید بی‌جهت چنین موانعی را برای صادرکنندگان ایجاد نمود. فرهنگ ارزآوری و فرهنگ عدم خروج ارز را باید در کشور استقرار بخشیم. یک نکته مهم را نیز باید در نظر داشت که تنها راهکار برون رفت از شرایط اقتصادی امروز تمرکز بر صنعت حمل و نقل و زیرساخت‌های حمل و نقل است.

پس از برجام سازوکارهای همکاری با چین کنار گذاشته شد

یک فعال حوزه تجارت و بازرگانی گفت: پس از برجام سازوکارهای همکاری با چین کنار گذاشته شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، حسن همتی فعال حوزه تجارت و بازرگانی در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی، در نشست سازوکارهای مالی مستقل از نظام دلاری در تجارت منطقه‌ای با بیان اینکه بانک مرکزی به سمت تأمین ارز مورد نیاز کشور از طریق صادرکننده‌ها به جای تأمین ارز از طریق فروش نفت رفته‌است، گفت: در واقع دولت ارز مورد نیاز خود را از طریق تاجران تأمین می‌کند. از سویی تاجران به این مساله معترض هستند و از سوی دیگر دولت چاره‌ای جز این ندارد. باید اقتصاد کشور تا حدی قوی شود که با تحریم‌ها دچار مشکل ارز نشود.

سازوکار مستقل از دلار لازمه توسعه تجارت خارجی ایران است

وی ادامه داد: یکی از راه حل‌ها استفاده از روابط بانکی خارج از عرف بین‌المللی یعنی راهکارهای بی‌نیاز از استفاده از دلار است تا نتواند تحت تحریم قرار گیرد. در مورد این راهکارهای مبادلات مالی باید مشخص شود که متولی این امر چه کسی است. یک تاجر باید به سراغ چه کسی برود تا بتواند از این نوع مبادلات مالی استفاده کند؟ یک مسأله‌ای که اخیراً خبرساز شده‌است تجمع برخی کالاها در گمرک به دلیل عدم تأمین ارز است؛ این‌ها مشکلاتی است که بین بانک مرکزی، وزارت صمت، گمرک و … وجود دارد و باید به نوعی حل شود. متولی باید تا حدی قدرتمند باشد که بتواند همه این مسائل را حل کند.

وی افزود: نکته دوم این است که استفاده از مبادلات مالی تحریم ناپذیر آیا از سوی چین نیز اقدام مطلوبی است و آیا وزارت خارجه کشور ما توانایی دیپلماتیک لازم برای مجاب کردن چین به این مساله را دارد یا خیر. همچنین باید توجه داشت که ما اگر بخواهیم تنها با یوآن با کشور چین کار کنیم، به چین وابسته می‌شویم. در واقع نوعی وابستگی یک طرفه بین ایران و چین به وجود خواهد آمد. ما باید تا حدی توانمندی سیاسی اقتصادی داشته‌باشیم که بتوانیم علاوه بر یوآن با ارزهای دیگر نیز مبادلات مالی انجام دهیم.

دغدغه تاجران باید یافتن مشتری و صادرات باشد نه مبادلات مالی و ارزی

همتی تصریح کرد: تاجران کشور ما باید تلاش زیادی کنند که بتوانند کالا را تأمین کنند، مشتری را پیدا کنند و بتوانند مبادله مالی را انجام دهند. تاجران نباید دغدغه مبادلات داشته‌باشند بلکه باید شرایط به نوعی مهیا شود که دغدغه اصلی آن‌ها تولید و صادرات کالای باکیفیت به اسم جمهوری اسلامی ایران باشد. نه اینکه کالایی را صادر نماید و نتواند با روش بانک مرکزی ارز خود را در سامانه نیما عرضه کند و در نهایت به عنوان مفسد اقتصادی متهم شود.

وی افزود: وقتی تحریم‌ها توسط شورای امنیت تصویب می‌شود همه دنیا از آن پیروی می‌کنند. برای مواجهه فعال با تحریم باید نهادی قوی مانند شورای عالی امنیت ملی پیگیر این مساله باشد. در کشور آمریکا نهادهای سطح بالا و مهمی مساله تحریم‌ها را پیگیری و بروز رسانی می‌کنند اما در کشور ما بحث تنها در حوزه دانشگاهی و پژوهشکده‌ای است که طبیعتاً توان مواجهه با آن‌ها را نخواهد داشت. چون در جنگ اقتصادی هستیم باید یک مرکز و اتاق جنگ داشته‌باشیم، باید یک قدرت متمرکز در کشور وجود داشته‌باشد که بتواند به همه دستور دهد و به عنوان مثال اگر کالایی در گمرک مانده‌است توسط این نهاد آزادسازی شود.

کنار گذاشتن سازوکارهای همکاری با چین پس از برجام

وی گفت: باید دانست راهکارها چطور به دست تاجران کشور برسد که به دست تحریم‌کنندگان نرسیده‌باشد؟ مسلماً وقتی راهکار به صورت گسترده به تاجران رسیده‌باشد توسط آمریکا نیز رصد می‌شود. بسیاری از اطلاعات تجاری به صورت محدود و بسته‌ای و در اختیار عده‌ای خاص قرار می‌گیرد. یکی از دلایل وجود انحصار در حوزه تجارت نبود اطلاعات در دسترس تاجران مختلف است. همچنین در جامعه دانشگاهی نیز چیزی در مورد روش‌های نوین مبادلات مالی تحریم ناپذیر گفته نمی‌شود.

وی در پایان گفت: بسیاری از مشکلاتی که برای تاجران به وجود می‌آید به دلیل نداشتن اطلاعات و سواد کافی است. این اطلاعات اغلب در اختیار عده محدودی است. پس از برجام و ورود شرکت‌های غربی به ایران، ما شرکت‌های چینی همکار را کنار گذاشتیم و پس از آن وقتی ما نتوانستیم با غربی‌ها کار کنیم شرکت‌های چینی نیز دیگر با ما همکاری نکردند چرا که از آن‌ها سلب اعتماد شده‌بود.

معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس مطرح کرد؛

فقدان تقسیم کار ملی برای مقابله با تحریم‌های بانکی

معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: با فقدان تقسیم کار ملی برای مقابله با تحریم‌های بانکی مواجه هستیم.
به گزارش خبرگزاری مهر، سید علی روحانی معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس امروز در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» در نشست «سازوکارهای مالی مستقل از نظام دلاری در تجارت منطقه‌ای» ضمن اشاره به اهمیت گسترش روابط بلند مدت با کشورهایی که تمایل به توسعه تجارت با ایران دارند، خاطر نشان کرد: ابتدا باید به این سوال پاسخ داده شود که آیا اساساً یک کشور به دنبال روابط و تعاملات بلند مدت با ایران هست یا خیر؛ و در ادامه به این سوال پاسخ داد که ظرفیت‌های تعاملات بلند مدت با چنین کشوری چیست؟

ایجاد مسیرهای مبادلات بانکی مستقل از دلار لازمه توسعه تجارت خارجی

روحانی با بیان اینکه ایران باید به دنبال راهکارهای بلندمدت در تبادلات بانکی با دیگر کشورهای جهان باشد، گفت: شواهد نشان از آن دارد که همسویی بلندمدت ایران تجارت با اروپا نیست و بلکه چین می‌تواند یک شریک تجاری بلندمدت برای ایران باشد. در عین حال توسعه تجارت ایران با چین و دیگر شرکای اصلی تجاری، نیازمند توسعه بسترهای تعاملات مالی است. با این تفسیر لازم است ایران مسیرهای مناسب رفع نیاز به مبادلات بانکی مستقل از دلار را با همکاری چین و دیگر کشورهای منطقه توسعه دهد و حتی در صورت رفع تحریم‌ها نیز نباید این راهکارها کنار گذاشته شود.

روحانی ایجاد مسیرهای مبادلات بانکی مستقل از دلار را لازمه توسعه تجارت خارجی ایران دانست و افزود: برای این هدف لازم است راهکارهایی مثل استفاده از ارزهای ملی و راه اندازی پیام رسان‌های مالی دو و چندجانبه در دستورکار قرار بگیرد.

فقدان تقسیم کار ملی برای مقابله با تحریم‌های بانکی

دکتر روحانی در رابطه با نحوه مواجه با تحریم‌ها بیان کرد: نکته دیگر اینکه ایران باید یک مرکز برای رصد تحولات مربوط به اقدامات تحریمی دیگر کشورها خصوصاً آمریکا داشته باشد و بعد از رصد همه جانبه اقدامات، توصیه‌های لازم را به دستگاه‌های اجرایی برای بی اثر کردن تحریم‌ها ارائه دهد؛ درحالیکه اکنون چنین نهادی در کشور وجود ندارد.

وی افزود: در ابتدا برای مواجه با تحریم‌ها ستاد مقابله با تحریم شکل گرفت. با آمدن دولت تدبیر و امید این ستاد عملاً غیرفعال شد. اما با ایجاد مجدد تحریم‌ها این ستاد در قالب ستاد مواجه با تحریم مجدداً فعال شد. نکته مهم در اینجا این است که این کار ویژه‌ها شأن قانون ندارند و متأسفانه نهادی برای رصد دائمی تحولات میدانی در کشور نیست. در ادامه شورای عالی هماهنگی سه قوا برای حل مشکلات اقتصادی که منشأ داخلی دارند تشکیل شد. نکته مهم این است که علیرغم اینکه نهاد سازی انجام شده ولی متأسفانه تقسیم وظایف مشخصی بین این دو نهاد صورت نگرفته است.

معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس در انتها خاطر نشان کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشانی در خصوص نحوه‌ی تعاملات و تقسیم وظایف بین این دو نهاد تهیه کرده است. اما در نهایت به این جمع رسیده شد که اراده‌ای برای حل مشکلات اقتصادی کشور وجود ندارد.

مذاکره بدون برنامه‌ریزی برای خنثی سازی تحریم‌ها بی‌نتیجه است

روحانی در پایان تاکید کرد، نباید بین مذاکره و تلاش برای خنثی سازی تحریم‌ها یک دوگان ایجاد شود، بلکه لازم است هر دو مسیر در کنار یکدیگر در دستورکار قرار بگیرد؛ با این توضیح که مذاکره بدون برنامه‌ریزی برای خنثی سازی تحریم‌ها بی‌نتیجه است و اتفاقاً همان مسئولینی که در جبهه خنثی کردن تحریم‌ها در حال تلاش هستند، همان‌ها باید مسیر مذاکرات را نیز تعیین کنند.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی مطرح کرد؛

انفعال بانک مرکزی دلیل اصلی اثرگذاری تحریم‌های آمریکا

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی گفت: انفعال بانک مرکزی دلیل اصلی اثرگذاری تحریم‌های آمریکا است.
به گزارش خبرگزاری مهر، هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» امروز در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد. در نشست دوم همایش، مینو کیانی‌راد معاون ارزی اسبق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ضمن بیان اینکه بانک مرکزی باید نقش فعال‌تری در مقابله با تحریم‌های آمریکا داشته باشد، گفت: اما در طول سال‌های اخیر مسئولین بانک مرکزی تنها منتظر رفع تحریم‌ها بوده‌اند و هیچ اقدامی برای کاهش اثرگذاری تحریم‌ها انجام نداده اند.

انفعال بانک مرکزی دلیل اصلی اثرگذاری تحریم‌های آمریکا

وی با بیان اینکه انفعال بانک مرکزی دلیل اصلی اثرگذاری تحریم‌های آمریکا بر مبادلات بانکی ایران بوده است، گفت: برای بهبود تجارت خارجی ایران ابتدا باید یک اولویت بندی اصلی از شرکای تجاری تدوین شود، گفت: وقتی کشورهای هدف برای توسعه تجارت مشخص شود، بانک مرکزی می‌تواند به عنوان رهبر رفع مشکلات مبادلات بانکی ایران، باید به شناسایی شرایط نظام بانکی کشورهای هدف بپردازد و شرایط را برای تسهیل روابط تجاری تحریم ناپذیر فراهم نماید.

وی با تاکید بر اینکه ایران باید یک «الگوی فعال موفق» را در مقابله با تحریم‌ها در پیش بگیرد، گفت: ایران کشوری است که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد و به همین دلیل باید فعالانه در جهت ایجاد و استفاده از نظام‌های بانکی مستقل از دلار حرکت نماید؛ درحالیکه عملکرد مسئولین بانک مرکزی در سال‌های اخیر نشان دهنده این است که ایران حتی به عنوان یک کشور منفعل هم به سمت کاهش وابستگی به دلار حرکت نکرده است و در حال حاضر بیشترین وابستگی را به نظام دلاری دارد.

وقتی کره شمالی می‌تواند با چین مبادله مالی داشته باشد، ایران نیز می‌تواند

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی افزود: نقش بانک مرکزی چین در رهبری سیاست‌های مالی چین بسیار مشهود است. اگر چین توانست با کره شمالی که در ذیل فهرست تحریم آمریکا و غرب مراودلات مالی داشته باشد پس به طریق اولی ایران هم می‌تواند به این مهم دست‌یابد.

وی ادامه داد: ابتدا باید منظومه تجاری مشخص و مدونی را برای کشور تعریف نمود و سپس بعد از شناسایی بانک‌ها و ظرفیت‌های بانکی و مالی کشورهای منتخب که از اصلی‌ترین وظایف اصلی بانک مرکزی است، سیاست‌های کلان مالی و بانکی طولانی‌مدت و تحریم‌ناپذیر را عملی کرد.

مذاکره نباید منجر به کنار گذاردن اقدامات قبلی شود

کیانی راد در ادامه بیان داشت: زمانی که در خلال سال‌های ۹۰ و ۹۱، تحریم‌های همه جانبه علیه ایران اعمال شد، ستادی تحت عنوان تدابیر اقتصادی در شورای عالی امنیت کشور تشکیل شد که عملکرد آن تا حدودی موفقیت‌آمیز بود.

وی افزود: مذاکره و هرگونه حصول توافقی نباید منجر به کنار گذاردن تلاش‌های قبلی در زمینه مقابله با تحریم‌ها شود. اگر اینچنین به مذاکره و توافق‌نامه نگاه شود، اشتباه است.

اروپایی‌ها شکل دهی به سازوکارهای مالی مستقل از دلار را آغاز کردند

کیانی‌راد ادامه داد: کشورهای اروپایی از سال ۱۹۶۰ به فکر استقلال نظامی مالی خود از دلار افتادند و نظریه منطقه بهینه پولی را عملی نمودند. منشأ تمام این اقدامات اروپا را می‌توان ناشی از همگرایی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشورهای اروپایی ارزیابی کرد که چنین موفقیتی را برای اروپا در حوزه استقلال از دلار رقم بزند.

وی در خصوص استفاده از پول واحد منطقه‌ای در غرب آسیا گفت: زمانی می‌توان از پول واحد منطقه‌ای استفاده کرد و بدین سمت حرکت کرد که همگرایی و اتحاد عمیقی میان کشورهای منتخب حاصل شده باشد؛ در غیر این صورت استمرار نخواهد داشت و مثمر ثمر واقع نخواهد شد. لذا اولین پیش‌نیاز این مهم، همگرایی اقتصادی کشورها می‌باشد. همچنین حساب سپرده طلا قبل از تحریم یکی از شیوه‌های بانک مرکزی برای سپرده‌گذاری در کشورهای خارجی بود. اما قابل ذکر است به حساب‌های طلا هیچ گونه سود و بهره‌ای داده نمی‌شود و بعضاً بابت نگهداری از چنین حساب‌هایی، کارمزد هم گرفته می‌شود که ممکن است حتی چنین حساب‌هایی دچار انسداد یا محدودیت از جانب کشور نگهدارنده شوند.

حفظ امنیت اطلاعات مالی کشور پیش‌نیاز استفاده از انواع پیام‌رسان

معاون سابق بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بانکداری سایه باید شفاف برای خودمان و تاریک و خاکستری برای قدرت‌های جهانی باشد گفت: ایران باید تا جای ممکن از ظرفیت همه پیام‌رسان‌های موجود مانند سپام یا پیام‌رسان‌های منطقه‌ای برای انجام انواع تبادلات استفاده کند و به حفظ امنیت اطلاعات مالی حساس خود بپردازد.

همچنین وی در پایان تصریح داشت: کشور نیازی به ورود ارز به داخل ندارد. ارز پول خارجی است که باید در خارج از کشور و برای تجار و تجارت بین‌المللی نگهداری و استفاده شود. لذا هر سامانه‌ای که طراحی می‌شود باید به دنبال رصد ارز باشد نه ورود و بازگشت آن به ایران که با ایجاد یک پنجره واحد ارزی قابل تحقق است.

قائم مقام بورس کالا تاکید کرد

شناخت بازار کشورهای محور مقاومت اولین گام برای توسعه روابط

قائم مقام بورس کالا گفت: مشارکت ایران در اقتصاد کشورهای محور مقاومت بیش از آنکه نیاز به ایده پردازی داشته باشد، نیاز به ورود عملی به بازار این کشورهاست.
به گزارش خبرنگار مهر، هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تجارت منطقه‌ای؛ اولویت راهبردی» صبح دیروز در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد. سومین نشست این همایش با عنوان «فرصت‌های توسعه تعاملات اقتصادی با کشورهای محور مقاومت»، با حضور سید حمید حسینی عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق و رضا محتشمی پور کارشناس اقتصاد کشورهای منطقه، برگزار شد.

الگوی بلندمدت ورود ایران به بازار سوریه و مشارکت در بازسازی

در ابتدای نشست، محمدمهدی خانوار از برگزیدگان مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «راهکار گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران و توانمندسازی محور مقاومت با استفاده از ظرفیت دوران بازسازی سوریه» را ارائه کرد.

بر اساس این ارائه الگوی نفوذ آمریکا در دیگر کشورهای جهان تحت عنوان «ملت سازی» به این شرح است که تمامی نهادهای حاکمیتی کشورها تخریب و متناسب با منافع آمریکا بازسازی می‌شود تا این کشور در آینده و در مسیر توسعه خود نیز وابسته به آمریکا بماند. رشد صادرات کالا و خدمات آمریکا به این کشورها یکی از پیامدهای نفوذ آمریکا و تحت سلطه درآوردن نهادهای کشورهای مقصد است.

بر این اساس ایران برای مشارکت در بازسازی سوریه نیازمند تدوین یک طرح جامع و ایجاد یک نهاد متولی است که وظیفه آن پایه ریزی برای شکل گیری بلندمدت رابطه ایران و سوریه است.

ظرفیت مغفول بازار دیجیتال عراق برای شرکت‌های ایرانی

در ادامه روح الله مهدوی دیگر برگزیده مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «ظرفیت بازار عراق برای توسعه تجارت الکترونیک ایران» را ارائه کرد.

بر اساس این ارائه از یک طرف تجارت الکترونیک مزیت‌هایی از جمله تحریم ناپذیری، وجود زیرساخت‌ها و نیاز نداشتن به سرمایه گذاری کلان، را دارد و از طرف دیگر بازار عراق به طور عموم و بازار دیجیتال این کشور به طور خاص، دارای ظرفیت‌های بسیار زیادی است که شرکت‌های اینترنتی ایرانی میتوانند از آن‌ها بهره ببرند. بنابراین لازم است برای بهره برداری از این ظرفیت، تسهیل حضور استارت آپ های ایرانی در بازار دیجیتال عراق در دستورکار قرار بگیرد.

دستگاه دیپلماسی ایران در توسعه تعاملات با عراق عقب مانده است

در ادامه نشست سید حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با تاکید بر ظرفیت بالای بازار عراق گفت: درحال حاضر کشورهای زیادی در بازار عراق فعال هستند و در صورت عدم فعالیت منسجم ایران، جایگاه ایران را تصاحب خواهند کرد. به طور خاص ترکیه و چین بیشترین حضور را در بازار عراق دارند. در عین حال درحال حاضر کلیت کالاهایی که ایران، ترکیه و چین به عراق صادر می کنند، اشتراک زیادی ندارد و هر کدام بخشی از بازار این کشور را از آن خود کرده‌اند.

وی ضمن برشمردن مزیت‌های بازار عراق برای ایران از جمله گردشگری درمانی و روابط مناسب سیاسی، گفت: در عین حال «ناتوانی در اقناع افکار عمومی عراق درخصوص توسعه تعاملات با ایران»، «عدم استفاده از عراق برای کمک به دور زدن تحریم‌ها»، «ناتوانی در ایجاد روش‌های مناسب تبادلات بانکی» و «وقفه در تشکیل کمیسیون مشترک بازرگانی دو کشور» از جمله ناکامی‌های ایران در بازار عراق است. دلیل این ناکامی‌ها نبود یک اتاق فکر در این زمینه و عقب ماندن دستگاه دیپلماسی ایران در توسعه تعاملات با عراق است.

شناخت بازار کشورهای محور مقاومت اولین گام برای توسعه روابط

در ادامه رضا محتشمی پور قائم مقام بورس کالا و عضو کمیته علمی هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، با تاکید بر اینکه مشارکت ایران در اقتصاد کشورهای محور مقاومت بیش از آنکه نیاز به ایده پردازی داشته باشد، نیاز به ورود عملی به بازار این کشورهاست، افزود: در عین حال افرادی که به صورت عملی به این کشورها وارد شده اند، برخی مشکلات پیش روی آن‌ها پدیدار شده است که باید از طرف مسئولین برطرف شود. شناخت بازارهای عراق و سوریه اولین گام برای توسعه تعاملات است.

وی ضمن انتقاد از اینکه ورود ایران به بازارهای کشورهای محور مقاومت منفعلانه بوده است، افزود: اینکه سهم ایران در بازار این کشورها بالاست، بیش از آنکه حاصل عملکرد فعالانه و برنامه ریزی دقیق ما باشد، حاصل عدم حضور دیگر کشورهاست. بنابراین لازم است حاکمیت برای شناخت بازارهای این کشورها و کمک به شناخت شرکت‌های ایرانی به بازارهای آن‌ها، به طور فعالانه وارد عمل شود.

وی افزود: در حال حاضر شرکت‌های ترکیه وقتی وارد بازار عراق یا حتی سوریه می‌شوند، از طیف وسیعی از خدمات نهادهای دولتی برای تقویت حضور خود بهره می‌برند، در حالی که به شرکت‌های ایرانی چنین خدماتی ارائه نمی‌شود و همین مسئله یکی از دلایل اصلی عقب ماندن شرکت‌های ایرانی در بازار کشورهای محور مقاومت است. علاوه بر این در حال حاضر زیرساخت‌های لازم که باید با هماهنگی بین دولت‌ها شکل بگیرد، از جمله توافقات تجاری و گمرکی، بین ایران و کشورهای محور مقاومت فراهم نشده است و این مسئله نیز یکی از دلایل عقب ماندگی ماست.

 

فرصت های توسعه تمایلات اقتصادی با کشورهای محور مقاومت (گفتگوی مسئول دفتر تجارت ایران و کشورهای عربی)

در ادامه نشست هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی مهدی عباسی مسئول دفتر تجارت ایران و کشورهای عربی، در ارتباط تصویری با نشست به بیان ظرفیت‌های تجارت با کشور سوریه پرداخت.

از جمله موضوعات مورد گفتگو موارد زیر بوده است:

• ممنوعیت واردات کالاهای ترکیه توسط سوریه
• شهرهای مهم مناسب سرمایه گذاری در سوریه
• اصلی ترین صنایع نیازمند سرمایه گذاری سوریه
• بیشترین صادرات به سوریه
• نمایشگاه های بین المللی سوریه
• کشورهای سرمایه گذار در سوریه
• اولویت های اصلی شروع تجارت با سوریه
• آمار ۹ماهه صادرات ایران به سوریه
• میزان واردات و صادرات ایران به سوریه

برای اطلاع از مشروح گفتگو ویدئوی زیر را میتوانید مشاهده کنید: